"AD Nieuwsmedia start juridische procedure tegen De Telegraaf",
kopten de media maandag. Een internetdochter van de Amsterdamse uitgever zou
het auteursrecht van de Rotterdammers schenden.
Wees echter niet verbaasd als blijkt dat de kranten van deze
aartsvijanden binnenkort bezorgd worden door een en dezelfde bezorger.
Nu teruglopende oplages en lagere advertentie-opbrengsten de marges uithollen,
studeren dagbladuitgevers op onconventionele methoden om de kosten te
besparen. Eén ervan is verregaande samenwerking met de concurrent.
De Nederlandse dagbladuitgevers staan niet alleen. Co-opetition, zoals
de trend in managementjargon heet, is wereldwijd in opkomst. Je blijft
concurrent van elkaar aan de zichtbare voorkant, maar aan de achterkant
(ict, logistiek, administratie) werk je samen en deel je kosten.
Zolang je de kartelautoriteiten niet bruuskeert door al te grote
machtsvorming, maak je met co-opetition grote kans op verrassend grote
besparingen.
Natuurlijk is het geen nieuw fenomeen - luchtvaartmaatschappijen
bijvoorbeeld delen al jaren incheckbalies - maar de ongebruikelijke
partnerships winnen duidelijk terrein, analyseert het Britse weekblad The
Economist. Economische tegenwind is de belangrijkste aanjager.
De voorbeelden liggen voor het oprapen: de kranten New York Post en de Daily
News bevechten elkaar op leven en dood, maar praten nu over samenwerking,
zoals over distributie. UPS gaat pakjes vervoeren in Noord-Amerika voor de
eeuwige concurrent, DHL. Yahoo wil een deel van zijn advertentiewerving
uitbesteden aan de vijand, Google. BMW en Fiat strijden om dezelfde
doelgroep met de Mini en de MiTo, maar bekijken nu of ze gezamenlijk
onderdelen kunnen produceren.
Ook in Nederland hoef je niet te zoeken. Supermarktketen Dirk van den
Broek, een eigenzinnig familiebedrijf, besloot vorige maand zich toch aan te
sluiten bij de Superunie, een inkooporganisatie waarin verschillende
winkelformules samenwerken om zo betere condities uit te onderhandelen met
fabrikanten. Op de markt blijven de winkels gewoon met elkaar concurreren.
Het motief, aldus Dirk van den Broek himself: "Door onze inkoop binnen
Superunie te concentreren, kunnen we belangrijke schaalvoordelen behalen en
dus ook op langere termijn scherp concurreren op de zeer competitieve markt
in Nederland."
Krimpende marges brengen gedoodverfde vijanden naar een
onderhandelingstafel. Maar de logica van de cijfers alléén is niet genoeg om
tot een succesvolle samenwerking te komen. Zoals zo vaak gaat het om de
mensen aan die tafel. Zijn ze bereid om hun wederzijdse aversie te
beteugelen? Durven ze hun zwaktes te laten zien die beide tot elkaar
veroordeelden? En slagen ze erin heldere afspraken te maken op welke
terreinen ze samenwerken en op welke ze blijven concurreren?
De praktijk is weerbarstig. PCM, mede-eigenaar van het AD, en de Telegraaf
bliezen in januari 2007 een voorgenomen fusie tussen hun dure
bezorgapparaten op het laatste moment af. Wat niet lukte in een
hoogconjunctuur is waarschijnlijk kansrijk tijdens zwaar weer. Met andere
woorden; PCM en Telegraaf zullen ongetwijfeld veel met elkaar praten de
komende tijd. Ook buiten de rechtszaal.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl